‘Ik ben ontzettend trots op wat we het afgelopen jaar hebben bereikt’, vertelt O²PZ-programmamanager Marijke Dericks-Issing. ‘Maar we doen het natuurlijk niet alleen. Onze projectleden zijn aanjagers, helpen faciliteren, maar uiteindelijk doen we dit samen met heel veel organisaties, zorginstellingen, opleidingen, opleiders, onderzoekers en andere stakeholders die palliatieve zorg een warm hart toedragen. Juist die samenwerking is zo belangrijk. Doordat we elkaar vanuit onze raakvlakken kunnen versterken, zien we dat de aandacht voor palliatieve zorg in het onderwijs toeneemt, zowel op mbo-, hbo- als wo-/wo+-niveau. Het lijkt zich als een soort olievlek steeds verder te verspreiden. Ook maatschappelijk gezien neemt de aandacht voor palliatieve zorg toe, bijvoorbeeld de campagne van VWS met PZNL, of het programma Scholing Palliatieve Zorg dat KWF financiert. Daar zijn we bij O²PZ blij mee, want dat sluit aan op onze overtuiging dat goede palliatieve zorg begint bij het onderwijs. Hoe meer mensen en organisaties zich daarvoor inzetten, des te beter.’
‘Het symposium is een soort snoepwinkel met tools en inspiratie, waarmee je zelf aan de slag kunt’
Symposium Onderwijs Palliatieve Zorg
‘We kijken nu uit naar het komende jaar’, zegt de programmamanager. ‘Het Symposium Onderwijs Palliatieve Zorg op 18 april in Ede wordt dan zeker een van de hoogtepunten. Het programma is rond en we zijn nu bezig met de verdere invulling van de parallelsessies. Het gaat een ontzettend leuke en vooral interessante dag worden. Het symposium is een soort snoepwinkel met onderwijstools en inspiratie over palliatieve zorg, waar je kunt verzamelen waarmee je zelf aan de slag wilt. Tegelijk dagen we deelnemers uit om na te denken over wat zij écht belangrijk vinden bij onderwijs over palliatieve zorg. Zo hebben we een keynote-spreker die als ervaringsdeskundige benadrukt waarom het zo belangrijk is om het patiëntenperspectief te betrekken bij het onderwijs over palliatieve zorg.’
‘Met de netwerkstage hebben we een waardevol experiment neergezet, zowel als het gaat om opleiden in palliatieve zorg als om interprofessioneel opleiden’
Ontwikkelingen bij kernproject Onderwijs palliatieve zorg: klaar voor de toekomst!
Het kernproject Onderwijs palliatieve zorg: klaar voor de toekomst! houdt zich bezig met de duurzame verankering van wat O2PZ de afgelopen jaren heeft opgeleverd. Ze werken daarnaast aan de inbedding van palliatieve zorg in geneeskundeopleidingen en in medische vervolgopleidingen.
‘Er zijn inmiddels diverse geneeskundeopleidingen aan de slag met de herziening van hun curriculum. Ondanks de volle curricula krijgt palliatieve zorg zowel in de master als in de bachelor bij een toenemend aantal universiteiten meer aandacht. Vanuit O²PZ doen we mooie ervaringen op om palliatieve zorg op creatieve manieren meer aandacht te geven, zonder dat dit leidt tot extra verzwaring van de curricula.’
Netwerkstage palliatieve zorg
Het kernproject Onderwijs palliatieve zorg: klaar voor de toekomst! heeft een volle agenda. ‘Het afgelopen jaar heeft het kernproject samen met de Federatie Medisch Specialisten (FMS) de ‘Netwerkstage palliatieve zorg’ afgerond. Met die netwerkstage hebben we een waardevol experiment neergezet, zowel als het gaat om opleiden in palliatieve zorg als om interprofessioneel opleiden.’
De pilot ‘Expertbibliotheek’ is recent afgerond en de evaluatie van de resultaten vindt nog dit jaar plaats. Dericks-Issing: ‘Dat is een prachtig concept: een aios formuleert een leerdoel rondom palliatieve zorg en zoekt in een virtuele “bibliotheek” naar de deskundige die daar veel kennis over heeft. Deze deskundige geeft uiteindelijk een eindbeoordeling en communiceert hierover met de opleider. Van de deelnemers horen we dat ze het een waardevolle aanvulling vinden op hun vervolgopleiding.’
Stap voor stap
De borging van de opbrengsten van de eerste subsidieronde verloopt echter wat langzamer. Dericks-Issing: ‘We zijn in gesprek over het onderbrengen van het Landelijk Onderwijsknooppunt palliatieve zorg en de acht regionale Onderwijsknooppunten. Dat vraagt wat meer geduld dan we aanvankelijk hadden gedacht. Hierin zijn wij niet de regiehouder, dus het is belangrijk dat we meebewegen met anderen, ook als dat langer duurt. Uiteindelijk is het resultaat, een goede borging, belangrijker dan snelheid.’
‘Inhoudelijke discussie draagt bij aan verdere aanscherping van addenda’
Ontwikkelingen bij kernproject Onderwijsraamwerk palliatieve zorg 2.0 + MANP, MPA & VVO
De betrokkenen bij kernproject Onderwijsraamwerk palliatieve zorg 2.0 + MANP, MPA & VVO zijn bezig met de ontwikkeling en implementatie van palliatieve zorg in de Master Advanced Nursing Practice (MANP), de Master Physician Assistant (MPA) en Verpleegkundige Vervolgopleidingen (VVO).
In de projectgroep Onderwijsraamwerk palliatieve zorg 2.0 + voor MANP, MPA en VVO is afgelopen jaar veel geschreven, geschrapt en geschaafd aan de betreffende addenda. ‘Zij hebben onlangs in een bijeenkomst feedback op hun conceptaddenda verzameld’, legt Dericks-Issing uit. ‘Dat was een goede bijeenkomst, met een waardevolle inhoudelijke discussie met zinvolle vragen. Bijvoorbeeld: kunnen we volstaan met één beschrijving voor iedereen of moet er toch een verdieping zijn? En: moeten bepaalde specialismen toch meer basiskennis hebben dan de rest? Wat is specifiek palliatieve zorg en wat vind je dat iedereen in basis zou moeten kunnen? En wat verstaan we nou precies onder nazorg? Er zijn immers twee delen: nazorg voor de naasten, maar ook nazorg voor de zorgverlener. En is dat specifiek voor palliatieve zorg of ook voor andere disciplines?’
Nieuw concept in februari
‘Je kunt je voorstellen dat deze vragen zorgen voor een nog betere aanscherping’, zegt ze. ‘De feedback die tijdens die bijeenkomst is verzameld, verwerken we in de verschillende addenda en in februari volgt er een nieuw concept. Zo komen we stap voor stap dichter bij het uiteindelijke addendum.’
Nog een nieuwtje: ‘Voor deze projectgroep is het goed nieuws dat het project meer tijd krijgt. Het zou op 1 oktober 2023 worden afgerond en overgedragen en dat is nu verlengd naar 1 april 2024.’
‘We zijn enorm blij dat zoveel zorgverleners – van álle opleidingsniveaus – de vragenlijst hebben ingevuld’
Ontwikkelingen bij kernproject Voorbij de generalist: profielen van specialistische expertise in palliatieve zorg
De betrokkenen bij kernproject Voorbij de generalist: profielen van specialistische expertise in palliatieve zorg zijn bezig met de ontwikkeling van een competentieprofiel voor zorgverleners met specialistische kennis van palliatieve zorg.
De resultaten van de inventariserende vragenlijst die eind mei door de projectgroep Voorbij de generalist is verzonden, zijn inmiddels geanalyseerd. ‘We zijn enorm blij dat zoveel zorgverleners de vragenlijst hebben ingevuld’, vertelt Dericks-Issing. Op basis van de uitkomsten van de vragenlijst en de scoping review is nu een vragenlijst voor de Delphi-studie opgesteld, die aan een panel van deskundigen wordt voorgelegd. Als de vragenlijst definitief is vastgesteld in februari, wordt deze in de anonieme ronde (ronde 1) en anonieme consensusronde (ronde 2) verspreid.’
Auteur: Kirsten Karmiggelt
Lees meer: