Uit recent onderzoek in het kader van Uitkomstgerichte Zorg blijkt dat zorgverleners in ziekenhuizen verschillend denken over te nemen beslissingen en samen beslissen nog te weinig en op verschillende manieren toepassen. Hierdoor worden patiënten onvoldoende betrokken bij besluitvorming over de meest geschikte zorg of behandeling. Amsterdam UMC, UMC Utrecht en Isala Zwolle voerden het onderzoek uit, waarbij voor het eerst gekeken werd naar samen beslissen op de verpleegafdeling in het ziekenhuis.
Verantwoordelijkheden onduidelijk
Het onderzoek richtte zich op drie aspecten: bekendheid onder zorgverleners en patiënten, de mate van interprofessioneel samen beslissen op de verpleegafdeling, en de factoren die dit beïnvloeden. Hoewel de meerderheid van de zorgverleners bekend is met de term, blijft het voor velen lastig om uit te leggen wat samen beslissen precies inhoudt en hoe het toegepast kan worden. Patiënten zijn vaak helemaal niet bekend met het begrip en zijn zich er niet van bewust dat ze invloed kunnen uitoefenen op de keuze van hun behandeling.
Klik hier voor het volledige rapport
Artsen en verpleegkundigen hebben verschillende opvattingen over samen beslissen met patiënten. Dit komt tot uiting in de mate waarin zij patiënten betrekken bij het gehele zorgproces, zoals informeren, inzicht geven, voor- en nadelen bespreken, vragen stellen en ruimte bieden voor eigen keuzes en beslissingen over de zorg of behandeling. De rolverdeling tussen artsen en verpleegkundigen bij samen beslissen blijft echter onduidelijk. Vooral verpleegkundigen geven aan niet precies te weten waar hun verantwoordelijkheden liggen ten opzichte van die van artsen.
Onvoldoende aandacht tijdens opleiding
Daarnaast zijn er verschillen tussen patiënten en zorgverleners in hun voorkeur voor betrokkenheid bij beslissingen. Over het algemeen willen patiënten graag betrokken worden bij kleinere beslissingen, terwijl ze grotere beslissingen liever aan de zorgverlener overlaten. Artsen vinden samen beslissen juist belangrijker bij grotere medische beslissingen met meer impact voor de patiënt. Patiënten vertrouwen vaak op de expertise van zorgverleners vanwege hun gebrek aan medische kennis. Bovendien blijkt dat zorgverleners bewust afzien van samen beslissen als ze denken dat patiënten niet in staat zijn om de juiste keuze te maken.
Het onderzoek wijst ook uit dat samen beslissen onvoldoende aandacht krijgt tijdens de opleiding en nascholing van zorgverleners, waardoor de vertaalslag naar de praktijk moeilijk is. Zorgverleners leren de vaardigheden vooral van collega's of door zelf meer ervaring op te doen. Om samen beslissen tussen zorgverleners en patiënten op verpleegafdelingen te verbeteren, adviseren de onderzoekers om dit onderwerp beter te integreren in de opleiding van artsen, medisch specialisten, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Daarnaast is het belangrijk om huidige zorgprofessionals in de praktijk bij te scholen met behulp van rolmodellen.
Bron: FMS