Het individu sterft maar de soort overleeft. Daarmee geeft Darwin een sombere kijk op verandering die helaas in veel organisaties nog steeds dominant is: veranderen is moeizaam en een traag proces dat generaties duurt.
Ik realiseer me dat sterven geen thema is in onze westerse wereld waar we graag vrolijk over discussiëren en we zullen het onderwerp zeker niet zo positief benaderen als een bioloog. Maar in de biologie kunnen we niet om het thema heen en is leven/overleven onlosmakelijk met de dood verbonden. Echter mijn kijk op veranderen is wel iets positiever als Darwin en waarschijnlijk ook als die van een gemiddelde manager. De mens is volgens mij door alle generaties heen ontwikkeld tot een perfecte veranderingsmachine. Als een van de weinige levende wezens vinden we verandering heerlijk en zoeken we deze ook bewust op. Terwijl veel soorten overleven op routine houden wij van afwisseling. We wisselen dagen van werken af met vrije tijd. We houden van vakantie vieren, velen zoeken dan de uitdaging om te overleven op de camping, met een wc rol onder arm in de rij staan om te mogen poepen of we proberen onze darmen te testen met nieuwe gerechten in een vreemde cultuur. Er zijn zelfs mensen die al op jonge leeftijd uitkijken naar hun pensionering, de grootste verandering in het leven van de westerse mens aangezien dat het eerste moment in ons leven is dat zelf gaan bepalen hoe onze dag eruitziet.
Natuurlijk zijn er mensen die liever nooit een nieuw auto kopen en tijdens de vakantie liever thuisblijven maar uiteindelijk weggaan omdat het moet. Maar vaak zijn dit ook de mensen die het meest verlangen naar de dag dat ze zelf mogen bepalen of ze in de ochtend nog wel het bed uitkomen.
Waarschijnlijk is het belangrijkste resultaat van onze evolutionaire verandering dat we op elk plekje in de wereld kunnen overleven, de enige twee andere soorten die dit lukt zijn ratten en kakkerlakken, niet een heel lekker rijtje. We hebben een grote culturele diversiteit en een bijna ongelimiteerd leervermogen die ons helpen om in bijna alle omgevingen te overleven. Maar ja toch blijft dan ergens die vraag hangen waarom gaan we vol in de ankers als het woord verandering op duikt of nog erger dat we worden geconfronteerd met de noodzaak van veranderen.
Het antwoord is eenvoudig controle. We hebben graag controle over de verandering en dat wordt ons juist zo vaak ontnomen het is de baas die bepaalt hoe en wanneer te veranderen, je partner, de kinderen, je vrienden, je collega, Facebook en zelfs je hond dicteren de richting waarin je je moet bewegen. En daar hebben we een hekel aan we willen zelf bepalen en aan het roer staan, wat niet meteen betekent dat we ook verantwoordelijkheid willen.
Veranderen is niet complex wat niet wegneemt dat het op weerstand rekenen. Maar dan is het toch mooi dat we weten dat veranderen in onze genen zit. Te danken aan al die duizenden voorouders die heengingen en maakten dat ik blij wordt van een verandering.
Patrick van Veen
Bioloog Patrick van Veen stelt het sociaal oergedrag centraal, oftewel de apenstreken die we op de werkvloer vertonen. Rondom verschillende thema's gaat hij in op de vraag waarom het niet lukt om veranderingen door te voeren. Hij gebruikt hierbij het gedrag van apen als voorbeeld.
Patrick van Veen is een van de hoofdsprekers tijdens het symposium palliatieve zorg: optimalisatie begint bij onderwijs op 1 oktober. Tijdens dit symposium gaan we in op de vraag hoe we het onderwijs over palliatieve zorg kunnen optimaliseren. Een verandering, waarbij het de vraag is hoe je mensen meekrijgt. We zijn benieuwd naar de handvatten die Patrick ons aanreikt tijdens het symposium.