Simone Platvoet, docent klinische vorming bij de opleidingen MANP (Master Advanced Nursing Practioner) en MPA (Master Physician Assistant) aan de Hogeschool Inholland: “Elke zorgverlener moet palliatieve zorg kunnen leveren. Het addendum geeft je handvatten om palliatieve zorg duidelijk in het onderwijs naar voren te laten komen en draagt naar mijn idee bij aan een betere uitvoering van palliatieve zorg in de praktijk. Dit doe je tenslotte samen, maar je moet dan wel allemaal dezelfde taal spreken. Ik denk dat het docenten bewuster maakt van hoe ze palliatieve zorg in hun onderwijs kunnen implementeren, zonder meteen het hele curriculum te hoeven herzien. Het biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om meer te oefenen met het voeren van moeilijke gesprekken. Ik hoop dat studenten hierdoor meer vertrouwd raken met de palliatieve zorg, makkelijker in gesprek gaan met patiënten en uiteindelijk betere zorg kunnen leveren doordat ze weten wat het inhoudt en wat ze zelf kunnen betekenen. Daarmee krijgen we hopelijk binnen alle expertises zorgprofessionals die ook tijdens de palliatieve fase betrokken blijven bij hun patiënt: iets dat ook voor de patiënt meerwaarde heeft.”   

KLIK HIER VOOR HET ADDENDUM

Proactieve zorgplanning
Ook Jenske Geerling, verpleegkundig specialist in het palliatief team van het UMCG, is erover te spreken: “Ik denk dat nagenoeg elk verpleegkundig specialist in zijn werkveld met palliatieve zorg te maken krijgt. Dit addendum zorgt ervoor dat palliatieve zorg echt kan worden geïntegreerd in het onderwijs. Niet zomaar ergens een uurtje, maar door het hele curriculum heen. Lang niet alle patiënten kunnen tenslotte curatief worden behandeld. Studenten worden zich hierdoor bewuster van palliatieve zorg en zijn er beter op voorbereid. Ze zien zo dat het meer is dan alleen zorg in de stervensfase en kunnen er al eerder in een traject met een patiënt aandacht voor hebben. Dan wordt het veel meer proactieve zorgplanning, wat ook voor de patiënt zelf erg prettig is. Daarbij denk ik dat dit addendum bijdraagt aan het voeren van betere gesprekken over de wensen van een patiënt in deze fase.”

Interprofessionele samenwerking
Cees van Oene, opleider van de vervolgopleiding kinderverpleegkundige aan de Amsterdam UMC Amstel Academie in Amsterdam over het addendum VVO (Verpleegkundige Vervolg Opleidingen): “Het addendum biedt houvast voor zowel opleiders als verpleegkundigen en beschrijft heel duidelijk waar een verpleegkundige aan zou moeten voldoen en op welke vlakken hij of zij zich zou kunnen ontwikkelen. Het geeft een stuk verdieping en zorgt ervoor dat je echt een interprofessionele samenwerking kunt creëren. Opleiders kunnen hier mooi de inhoud van hun lessen op afstemmen, en bijvoorbeeld dieper ingaan op hoe je over dit onderwerp communiceert en het gesprek aangaat met iemand in de palliatieve fase. Als student krijg je hierdoor een completer onderwijspakket over palliatieve zorg en weet je beter waar je op moet letten bij patiënten en omstanders. Ook leert het studenten meer over nazorg. Hierdoor krijgen de patiënt en omstanders de zorg die ze verdienen: de best mogelijke zorg in de palliatieve fase.”

Eigen draai aan geven
Marie-Christine Vissers, coördinator VVO binnen het Erasmus MC: “Dit addendum geeft kaders aan theorieaanbieders van verpleegkundige (vervolg)opleidingen voor het ontwikkelen van onderwijs op het gebied van palliatieve zorg. Er staat duidelijk beschreven welke kennis, vaardigheden en gedrag van een verpleegkundige worden verwacht bij de zorg voor een patiënt in de palliatieve fase. Wat voor mij belangrijk is, is dat het op zo’n manier beschreven staat, dat je er als theorieaanbieder je eigen draai aan kunt geven en zelf kunt bepalen op welke onderdelen je welke verdieping aanbrengt. Analytisch denken en werken komt daarnaast sterk in het addendum naar voren. Dit maakt persoonsgerichte zorg mogelijk en benadrukt de essentie van interprofessioneel samenwerken. Ik geloof dat dit addendum leidt tot een kwaliteitsverbetering van deze specifieke zorg.” 

Kritisch kijken
Nicolle Brüll, docent PA aan de Hogeschool Rotterdam: “Voor iedere zorgprofessional is het belangrijk om in de opleiding een stuk algemene kennis over palliatieve zorg mee te krijgen. Docenten kunnen deze zorg met dit addendum op de kaart zetten, en ervoor zorgen dat iedereen dit gaat zien als een onderwerp dat in het onderwijs thuishoort. Vaak denken docenten dat er dan wéér iets extra’s moet worden gedaan, dat er wéér iets bij komt, maar dat is niet het geval. Het laat je vooral kritisch naar je eigen programma kijken. Het addendum bevat leerdoelen, werkvormen en tips waar je handig gebruik van kunt maken. Studenten zien hierdoor dat de palliatieve zorg echt een samenwerking is met andere specialisten. Zij krijgen zo meer oog voor elkaar, zijn zich bewuster van hun rol en weten beter welke zorgverlener ze waarvoor kunnen benaderen.”   

Inspiratiebron
Jean-Jacques Georges, docent MANP aan de Hogeschool Utrecht: “Ik vind dit een heel mooi initiatief om meer aandacht te vragen voor palliatieve zorg in het onderwijs, iets wat ook voor de masteropleidingen erg belangrijk is. Het addendum biedt de kans om na te gaan waar dit in het onderwijs aan bod komt en waar het mogelijk ontwikkeld kan worden. Dit is meer een uitnodiging dan een vraag. Je wordt echt uitgenodigd om er op een creatieve manier uiting aan te geven. Voor docenten is het een verdere verdieping van kennis. Zie het als inspiratiebron. Palliatieve zorg gaat over het ontwikkelen van een bepaalde gevoeligheid om vragen aan de patiënt op de juiste manier te formuleren en dit goed te timen, over communicatie en samenwerking. Die competenties komen hierin duidelijk naar voren. Ik denk dat dit zorgt voor een betere continuïteit van de zorgverlening. Studenten kunnen op deze manier verder kijken dan alleen de behandeling en het oplossen van een probleem, en meer aandacht besteden aan het zo optimaal mogelijk maken van de kwaliteit van leven en hier een proactieve houding innemen. Waarschijnlijk voelt ook de patiënt zelf dan meer ruimte om bepaalde vragen (eerder) bespreekbaar te maken. Ik denk dat het addendum hier zeker aan bijdraagt.”

Auteur: Laura van Horik  

Klik hier voor het addendum MANP, PA en VVO