Onderwijsmateriaal is er volop. In het Raamwerk Artsopleiding is palliatieve zorg als eindterm opgenomen. En op het Onderwijsplatform palliatieve zorg op Palliaweb.nl is behalve onderwijsmateriaal en bij- en nascholingen zelfs een interprofessioneel samenwerkingsmodel te vinden. ‘Maar omdat palliatieve zorg generalistisch is in de geneeskundeopleidingen, is het extra belangrijk om het gestructureerd in het onderwijs in te bedden’, vertelt projectleider Josefien de Bruin van het Project Onderwijs palliatieve zorg: klaar voor de toekomst!:. ‘Mijn opdracht is dan ook om de medische vervolg- & geneeskundeopleidingen te ondersteunen bij het implementeren van het Onderwijsraamwerk palliatieve zorg 2.0  De basis is er, nu willen we het verschil maken.’

Samen optrekken
De eerste stap die Josefien heeft gezet, is om met alle acht faculteiten in gesprek te gaan die de opleiding geneeskunde aanbieden. ‘We hebben een inventarisatie gemaakt van waar we naartoe willen en hoe we dat kunnen realiseren. Elke faculteit heeft zijn eigen uitdagingen: bij de een is bijvoorbeeld slechts één iemand bezig met onderwijs palliatieve zorg terwijl bij de ander de vraag speelt hoe de implementatie op wetenschappelijk onderbouwde manier kan plaatsvinden. In de vorige O²PZ projectperiode (2019 – 2021) hebben we alle vragen in kaart gebracht. Nu kunnen de acht faculteiten samen optrekken bij de oplossingen. We werken namelijk volgens de methodiek van appreciative inquiry: we bouwen de brug terwijl we erover lopen.’

College tour
Zo werkt Josefien samen met de faculteiten aan een ‘routekaart’. ‘We brengen in kaart wat elke faculteit biedt aan onderwijs in palliatieve zorg aan de hand van de zeven CanMEDS-competenties (Canadian Medical Education Directions for Specialists) beschreven in het Onderwijsraamwerk palliatieve zorg 2.0. Dat geeft ons een overzicht van waar we nu staan. Daarnaast willen we voorbeelden boven tafel krijgen waar faculteiten trots op zijn. Door best practices met elkaar te delen, kunnen anderen deze overnemen.’ Met de college tour die in de planning staat, wil Josefien de dialoog stimuleren en verandering aanjagen. ‘Zo gaan we met studenten, docenten en onderwijskundigen in gesprek. Bijvoorbeeld over wat studenten nog missen of waar het onderwijs in palliatieve zorg nog beter kan.’.

Gesprekken in de pijplijn
Bij de medische vervolgopleidingen zet Josefien in op een driesporenbeleid. ‘Zo is het idee dat ik aansluit bij de bijeenkomsten van Palliactief en KNMG om te kijken waar we kunnen samenwerken. Zo kan het waardevol zijn om in beeld te hebben waar iedere vervolgopleiding nu staat met onderwijs in palliatieve zorg, hoe we Entrustable Professional Activities (EPA’s) palliatieve zorg, ook wel 'toe te vertrouwen professionele activiteit' onder de aandacht kunnen brengen, ideeën en ervaringen uitwisselen om verder te komen.’

Aan de slag
De samenwerking met de Federatie Medisch Specialisten is al een stap verder dan alleen gesprekken voeren: in februari is een pilot gestart in Amsterdam en Leiden waar artsen in opleiding tot specialist (aios) aan de slag gaan met een toolbox palliatieve zorg. ‘Er zijn verschillende leermiddelen in verschillende regio’s ontwikkeld. In deze proeftuin zijn de leermiddelen samengebracht en testen we wat werkt. Zo volgen aios vooraf een e-learning en krijgen ze daarnaast praktijkonderwijs’, vertelt Josefien. ‘Het idee is dat de Federatie hier lessen uit kan halen om aios beter interprofessioneel op te leiden in palliatieve zorg. Vervolgens kan dit hun leden, de medische specialistenverenigingen, inspireren om er zelf verder mee aan de slag te gaan. Dat is ook mijn motivatie: door de juiste verbindingen te leggen, zorgen dat palliatieve zorg kan vliegen.’

Infographic van het project: