Aan de wieg en uitvoering van de pilot ‘Hybride Small Private Course Online’ (‘Hybride SPOC’) staan radiotherapeut-oncoloog/hoogleraar palliatieve geneeskunde Yvette van der Linden van het Expertisecentrum Palliatieve Zorg (EPZ) LUMC, huisarts/kaderarts Els Roelofs en verpleegkundig specialist Ellen de Nijs. Zowel Van der Linden als Roelofs zijn lid van de landelijke werkgroep onderwijs van de samenwerkende EPZ, als respectievelijk voorzitter en secretaris.
‘Hybride SPOC’ en ‘Expertbibliotheek’
De twee pilots van de ‘Netwerkstage palliatieve zorg’ zijn de pilot ‘Hybride SPOC’ (regio Leiden) en de pilot ‘Expertbibliotheek’ (regio Amsterdam). De pilots zijn bedacht door de Expertisecentra Palliatieve Zorg en komen voort uit het project Opleiden 2025 van de Federatie Medisch Specialisten. Een project waarbij 32 wetenschappelijke verenigingen samenwerken om de medische vervolgopleidingen structureel door te ontwikkelen en interprofessioneel in te steken op de werkvloer. O²PZ en de Federatie werken samen bij deze pilots, die experimenteren met diverse onderwijsmiddelen en -vormen rondom palliatieve zorg bij aios van verschillende medische disciplines.
In de pilot ‘Expertbibliotheek’ (regio Amsterdam) doorlopen aios een zogeheten ‘Leentraject’. Ze formuleren een leerdoel en zoeken daar een expert in de palliatieve zorg bij die daar veel kennis over heeft. Deze expert geeft uiteindelijk een eindbeoordeling en communiceert hierover met de opleider. De pilot is momenteel nog volop bezig. Eind van het jaar worden de resultaten van deze pilot geëvalueerd en (onder meer via de website van O²PZ) gedeeld.
Over de pilot ‘Hybride SPOC’ (regio Leiden) kunnen we in dit artikel al meer vertellen. Doel van de pilot is om interdisciplinair leren rondom palliatieve zorg te bevorderen. Daarbij is getest wat ervoor nodig is om deze pilot lokaal goed te implementeren, zowel wat inhoud, haalbaarheid als logistiek van blended onderwijs betreft. Op termijn willen de docenten van het EPZ Leiden samen met de divisie opleiden en onderwijs (DOO) LUMC deze vorm van blended onderwijs graag standaard maken in de regio Leiden.
Wat hield de pilot ‘Hybride SPOC’ precies in
Vlak voor de zomer hebben veertien aios van acht verschillende medische disciplines (gynaecologie, specialist ouderengeneeskunde, chirurgie, long, radiotherapie, anesthesie, spoedeisende hulp, neurologie) in de LUMC- Onderwijs- en Opleidingsregio (OOR) de pilot ‘Hybride SPOC’ afgerond, een vorm van blended onderwijs. Dat betekent dat deze aios vijf weken lang zowel wekelijks twee uur online onderwijs van E-Infuse als anderhalf uur lokaal onderwijs in het LUMC hebben gevolgd.
De lokale onderwijsvormen bestaan uit ‘Triviant Palliatieve Zorg’, ‘Week van de Vraag’, ‘Lijnen van Samenwerking’, ‘Verdieping Symptoommanagement’ en ‘Cultuursensitieve Communicatie’. Deze lessen zijn onderwezen door ervaren docenten (artsen, medisch psycholoog, verpleegkundig specialisten) van het EPZ LUMC.
Als voor- en nameting hebben de aios de vragenlijst van de Competentiescan Palliatieve Zorg (voor artsen) ingevuld. De pilot wordt door Leidse docenten, onderwijskundige en organisatoren nascholing verder geëvalueerd. Zo hebben de betrokken aios na de laatste lesweek een evaluatie (op proces en inhoud) ingevuld. Deze is twee maanden later herhaald om ook het effect van de pilot op langere termijn te meten. De opleiders van de aios delen eveneens hun ervaringen binnen de pilot.
OOR-regio Leiden beoogt om de pilot ‘Hybride SPOC’ te promoten bij aios van verschillende medische disciplines, zodat palliatieve zorg een meer vanzelfsprekend onderdeel wordt van de vervolgopleiding. Hiermee willen ze het graag inbedden in het gezamenlijk leren rondom palliatieve zorg.
‘De meerwaarde zit in de interactie. Dus leren van elkaars casuïstiek, hoe ga je het gesprek aan, hoe herken je de palliatieve fase, waar loop je dan tegenaan?’
Ervaringen deelnemers
De aios die aan de ‘Hybride SPOC’ hebben deelgenomen, reageren enthousiast. ‘Interprofessioneel leren vond ik dé grote meerwaarde van deze cursus’, zegt een deelnemer. Een andere aios voegt toe: ‘De grote meerwaarde zit mijns inziens in de interactie. Dus leren van elkaars casuïstiek, hoe ga je het gesprek aan, hoe herken je de terminale fase, hoe herken je de palliatieve fase, waar loop je dan tegenaan? Alle feitelijke kennis is natuurlijk relevant, maar is op te zoeken. Dergelijke ervaring is niet op te zoeken en laat zich ook niet per mail of E-infuse delen.’
Wordt vervolgd
De pilot ‘Hybride SPOC’ heeft waardevolle informatie opgeleverd over inhoud en logistiek van het tegelijkertijd volgen van online landelijk en verdiepend lokaal onderwijs. De gebruikte (lokale) onderwijsvormen komen later dit jaar beschikbaar via de ‘Toolbox Palliatieve Zorg’.
Voor de onderwijsvormen ‘Hybride SPOC’, zie https://palliaweb.nl/onderwijsmaterialen/triviant.
De genoemde werkvormen verschijnen vanaf het najaar ook via de IPL-werkvormen publicatie op de FMS-website en zijn daar ook als free access is te raadplegen.