Een fraaier compliment voor het vernieuwde Keuzedeel is nauwelijks denkbaar. Sylvia Nieuwenhuizen, docent van MBO Utrecht, hoorde onlangs iets moois van een student. ‘Voor het Keuzedeel Palliatieve zorg mbo had ik verpleegkundestudenten de leeropdracht gegeven met een zorgvrager het gesprek aan te gaan over zingeving. Wat is nog belangrijk voor u? Een student vertelde me over het effect bij háár cliënt. Die was enorm gaan praten en was er blij om: zonder jouw vraag had ik dit nooit gedaan. De zorgvrager vroeg de student mij te bedanken dat ik de opdracht had gegeven. Dat vatte ik op als een compliment voor het Keuzedeel.’

Gewenste verdieping

Nieuwenhuizen en collega’s van MBO Utrecht hebben de eerste versie van het Keuzedeel al gedoceerd aan 375 studenten, vooral BBL-studenten. ‘Binnen de opleidingen misten we verdieping in palliatieve zorg. Het Keuzedeel is dan ook zeer welkom. Studenten vertellen me dat ze zich nu meer bewust zijn van wat palliatieve zorg is. Velen dachten dat het eigenlijk hetzelfde was als terminale zorg. Menigeen kende ook de grote behoefte aan palliatieve zorg niet; het was onbekend dat het grootste deel van de cliënten die instromen in de VVT binnen een jaar overlijdt.’

Stilstaan bij eigen rol

Nieuwenhuizen: ‘Studenten staan nu stil bij vragen als “Wat is mijn rol bij palliatieve zorg?” en “Wat kan ik betekenen voor advanced care planning?” Ze leren ook dat palliatieve zorg niet alleen medisch handelen is, maar dat je ook het gesprek met de ander durft aan te gaan: hoe gaat het nu werkelijk met u? Het onderwerp zingeving is ook belangrijk: wat doet er voor u nog toe in het leven, waar staat u ’s morgens voor op?’

Meer uniformiteit

Het Keuzedeel Palliatieve zorg (K1006) mbo kwam in 2021 online te staan. Sinds afgelopen zomer is de vernieuwde versie beschikbaar. Die oogt mooier, is beter toepasbaar en straalt meer uniformiteit uit. Zo zijn overal voorbereidende opdrachten toegevoegd, is de lay-out eenduidig, de docenthandleiding bruikbaarder en zijn de opdrachten voor starters, gevorderden en ‘beroepbekwamen’ beter in verhouding met elkaar én geüniformeerd.

Zelf vormgeven

Voor docenten is het aantrekkelijk dat ze binnen het Keuzedeel Palliatieve zorg mbo veel vrijheid hebben het onderwijs zelf vorm te geven. Docenten van andere zorgonderwijsniveaus (5 tot en met 8) kunnen ook inspiratie putten uit het Keuzedeel. Nieuwenhuizen: ‘Op één plek vind je heel veel informatie over het thema, zodat je verschillende richtingen op kunt met je les. Sinds de plaatsing van het Keuzedeel op het Onderwijsplatform Palliatieve zorg op palliaweb.nl kun je ook putten uit een toolbox. Stel, ik wil ingaan op advanced care planning. Dan kan ik in de toolbox inspirerende casussen vinden. Of je krijgt aanwijzingen voor een rollenspel: in de hoedanigheid van zorgvrager, mantelzorgers, arts en verpleegkundige voeren studenten een gesprek over advanced care planning.’

Multidisciplinaire samenwerking

Ze voegt toe: ‘Het is ook fijn dat ik als docent de module niet hoef te onderhouden. Ik kan putten uit informatie die door deskundigen is gecheckt en dus gegarandeerd van hoge kwaliteit is. En het Keuzedeel is breed: het gaat bijvoorbeeld ook over interprofessionele samenwerking en de rol daarin van de verzorgende of verpleegkundige. Ook komen andere culturen dan de Nederlandse aan bod. Zo leren studenten dat ze niet op de rem moeten trappen wanneer in de laatste dagen van een zorgvrager dertig leden van de Turkse familie op bezoek zijn. In die cultuur is die massale aanwezigheid belangrijk.’

Gastvrouwen

Nieuwenhuizen is zó enthousiast over het Keuzedeel Palliatieve zorg mbo, dat ze hoopt op doorontwikkeling naar niveau 2. ‘Collega’s van MBO Utrecht geven bijvoorbeeld ook les aan gastvrouwen die actief zijn in huiskamers in verpleeghuizen. Zij hebben óók te maken met zorgvragers en mantelzorgers in de fase van palliatieve zorg. Het zou mooi zijn als zij ook de tools krijgen om een gesprek hierover te voeren op hun niveau.’

Auteur: Gerben Stolk

Kijk in de toolbox op het Onderwijsplatform Palliatieve Zorg voor méér onderwijstools voor het zorgonderwijs (mbo/hbo/wo/wo+) over palliatieve zorg. Het aanbod wordt up-to-date gehouden en voortdurend aangevuld met nieuw materiaal.