Het is belangrijk om al vóór de start van wetenschappelijk onderzoek, een subsidieaanvraag of een project in de gezondheidszorg (al dan niet over palliatieve zorg) na te denken over de rol die zorgonderwijs kan of moet spelen. Onderwijs is namelijk een essentiële pijler naast praktijk en onderzoek, en de participatie van onderwijs binnen projecten en onderzoek is cruciaal voor succesvolle implementatie van onderzoeksresultaten. Om de participatie van (zorg)onderwijs inzichtelijk te maken, is het invullen van de Participatiematrix Onderwijs een waardevol instrument. Deze matrix is ontleend aan de Patiëntenparticipatiematrix en verder ontwikkeld door consortium Septet en programma O²PZ.
Ga naar de Participatiematrix Onderwijs
De stappen uit de Participatiematrix Onderwijs in het kort
Stap 1. Inventariseer wie de onderwijspartners zijn in uw regio. Gebruik hiervoor de Onderwijsknooppunten palliatieve zorg, die een overzicht bieden van relevante onderwijsinstellingen.
Stap 2. Bepaal het doel van het project, onderzoek of subsidieaanvraag en bepaal welke mate van participatie het onderwijs hierin moet krijgen. Gebruik hiervoor de participatiematrix, die u in staat stelt om duidelijk aan te geven op welke momenten en in welke mate onderwijs betrokken moet worden.
Stap 3. Identificeer het gewenste onderwijsniveau dat nodig is voor het project. Denk na over welk niveau van participatie en expertise het onderwijs moet bieden om het beoogde resultaat te bereiken.
Stap 4. Werf de juiste onderwijspartners. Zorg ervoor dat u de juiste onderwijsinstellingen en vertegenwoordigers betrekt die kunnen bijdragen aan het project of onderzoek. Werk samen met hen om een sterke en effectieve samenwerking tot stand te brengen.
Stap 5. Reserveer financiële middelen in de begroting voor de participatie van onderwijs. Onderwijsbetrokkenheid vergt middelen, dus zorg ervoor dat er voldoende budget wordt gereserveerd om de betrokkenheid van onderwijsinstellingen te ondersteunen.
Niveaus van onderwijsparticipatie
De participatiematrix Onderwijs biedt inzicht in de rol die onderwijs kan spelen in het project, onderzoek of de subsidieaanvraag. Hieronder volgt een korte uitleg van de verschillende niveaus van participatie:
INITIËREN: Onderwijs komt zelf met onderwerpen/ideeën die geschikt zijn voor een wetenschappelijk onderzoek, project of subsidieaanvraag. Hierbij fungeert onderwijs als 'initiator' van het betreffende initiatief.
INFORMEREN: Onderwijs wordt geïnformeerd over het wetenschappelijk onderzoek, project of subsidieaanvraag. Dit kan gebeuren via nieuwsbrieven, informatiebijeenkomsten of social media. De rol van onderwijs is hierbij die van 'ontvanger' van informatie.
RAADPLEGEN: Onderwijs denkt mee en deelt onderwijskennis. Dit kan plaatsvinden via interviews, focusgroepdiscussies of vragenlijsten. Onderwijs fungeert hier als 'eenmalige informatieverstrekker'.
ADVISERING: Onderwijs geeft advies, gevraagd en deels ongevraagd, waarbij projectleiders uiteindelijk beslissen. Dit advies kan worden verstrekt in adviesgroepen, begeleidingsgroepen en klankbordgroepen. Onderwijs fungeert hierbij als continue 'uitwisselaar van informatie' en 'verstrekker van advies'.
COPRODUCEREN: Onderwijs doet en beslist actief mee. Onderwijsinstellingen dragen bij aan de opzet en haalbaarheid van het onderzoek, project of subsidieaanvraag. Ze beschikken over gestructureerde en projectmatige expertise en kunnen zich voor langere tijd aan een project verbinden. Hierbij kunnen ook communities of practice worden opgezet. Onderwijs fungeert hier als 'partner' of 'co-maker'.
MEEBESLISSEN: Onderwijspartijen hebben een gelijkwaardige rol in de besluitvorming van het wetenschappelijk onderzoek, project of subsidieaanvraag. Ze zijn een volwaardige 'gelijkwaardige partner' in het proces.
ZELFBEHEER: Onderwijs is de projectleider en eigenaar van het wetenschappelijk onderzoek, project of subsidieaanvraag. Onderwijsvertegenwoordigers bepalen en ondersteunen de projectgroep. Ze hebben een brede maatschappelijke kijk vanuit het onderwijsperspectief en zijn in staat om overstijgend te denken. Onderwijs fungeert hierbij als 'bestuurslid' of 'projectleider'.
Door van tevoren de participatiematrix in te vullen, kan er bewust nagedacht worden over de gewenste betrokkenheid van onderwijs en kunnen de juiste stappen worden genomen om onderwijs op een effectieve manier te betrekken bij het project, onderzoek of de subsidieaanvraag.
Ga naar de Participatiematrix Onderwijs